شناسنامهی سنگی
از قلعهگنج اگر بگذری، در مسیر جادهی رَمِشک، در منطقهی چاهلک، دو راهی کشمیران، مارز و جاسک جدا میشود. 20کیلومتر که بروی به کشمیران میرسی. روستاهای کشمیران اسامی فریبایی دارند: مسگ، بهچون، استیچ، سکوکان، میریچ، نیزن، دورگان، دهنو، پتکان و...
مارز کشمیران، همان بشاگرد شرقی یا بشاگرد کرمان است. در برخی از این روستاها حمام و دستشویی نیست، جاده نیست، برق نیست، دختران به راهنمایی هم نمیرسند، پسران به دبیرستان. زود زوجی میگیرند و کپری میسازند و زندگی...؟ اگر از کسی بپرسی چند سال داری؟ مثلا میگوید: روی سنگ 80 و توی شناسنامه 75 سال. پیشترها وقتی یکی میمرد، تاریخ وفاتش روی سنگ قبر، مبنایی میشد برای سن نوزادانی که همان حول و حوش متولد میشدند.
راستی! زیرهی کشمیران شهرت جهانی دارد. الان البته بهخاطر خشکسالی زیره هم نیست. قبلا شیوخ عرب پارچههای خود را به بافندگان کشمیران سفارش میدادند. پارچههایی که مرغوبتر از ترمهی کشمیر بود. حالا فهمیدی چرا به اینجا کشمیران میگویند؟
حدیث پر آب چشمی نوشته بود یکی از دوستان دردمند که چند روزی را در این مناطق گذرانده بود. توی متن ولی گاهی زده بود به صحرای کربلا و از خجالت همهی متولیان و مسوولان درآمده بود. حسابی کم آوردم در برابر زخمهایی که تصویر کرده بود. یکی میگوید: غصه نخور! بزرگ میشوی، یادت میرود...